Er is geen behandeling of medicijn dat fibromyalgie geneest. Dit komt omdat de oorzaak van de aandoening onbekend is. Gelukkig zijn er wel behandelvormen die helpen beter om te gaan met de klachten.
Er is geen behandeling of medicijn dat fibromyalgie geneest. Dit komt omdat de oorzaak van de aandoening onbekend is. Gelukkig zijn er wel behandelvormen die helpen beter om te gaan met de klachten.
Geen twee mensen met fibromyalgie zijn hetzelfde. Dat betekent dat iedereen een andere samenstelling heeft van de (combinatie van) behandelingen. Vaak is uitproberen de enige manier om vast te stellen of een behandeling effect heeft. Het accent ligt altijd op evenwicht vinden tussen rust en in beweging blijven. Een andere constante pijler is ontspanning van lichaam en geest.
Als de diagnose is gesteld, kan de huisarts meestal begeleiden bij de verdere behandeling. Eigen inbreng en een actieve opstelling zijn echter minstens zo belangrijk bij het omgaan met fibromyalgie.
Voor de diagnose van fibromyalgie kom je meestal eerst bij je huisarts terecht. Soms word je doorverwezen naar een reumatoloog om de diagnose te stellen of te bevestigen.
Als de klachten ernstig zijn, krijg je een verwijzing voor een multidisciplinair revalidatieprogramma. Tijdens een dergelijk programma krijg je te maken met diverse zorgverleners die je helpen makkelijker met fibromyalgie om te gaan. Bijvoorbeeld de fysiotherapeut, de revalidatiearts, de psycholoog of een maatschappelijk werker.
Als je naar de arts gaat voor onderzoek of behandeling, heb je altijd meerdere mogelijkheden waaruit je kunt kiezen. Welke behandeling of welk onderzoek het beste bij je past, hangt van een aantal zaken af. Het is belangrijk om samen met je arts deze zaken op een rijtje te zetten. Dit kun je doen door 3 goede vragen te stellen. De keuze hangt onder meer af van je werksituatie en je gezinssamenstelling. Samen met je arts kun je vervolgens beslissen welk onderzoek of behandeling het beste bij je past.
De reumaconsulent
De reumaconsulent is een verpleegkundige die is gespecialiseerd in reumatologie. Hij of zij is aangesloten bij de polikliniek reumatologie of bij de thuiszorg. Bij de reumaconsulent kun je terecht voor informatie, instructie en individuele begeleiding bij het leren omgaan met fibromyalgie.
Ismakogie
Ismakogie is een westerse houding- en bewegingsleer die heel goed past bij de klachten van fybromyalgie. Deze bewegingsleer richt zich op alle spieren, je werkhouding en alledaagse bezigheden. Daarmee onderscheidt het zich van andere beweegprogramma’s. Uit ervaringen van mensen met fibromyalgie blijkt dat pijn vermindert en bewegen weer energie en plezier geeft. Je kunt Ismakogie overal toepassen, omdat je geen apparatuur of speciale kleding nodig hebt. Je kunt de oefeningen zittend, staand en liggend doen (in bed) voor een fijn begin van de dag.
Ergotherapie
Spierkracht kan door fibromyalgie achteruitgaan. Een ergotherapeut kan adviseren hoe je allerlei dagelijkse levensverrichtingen eenvoudiger kunt uitvoeren. Denk bijvoorbeeld aan het huishouden doen, persoonlijke verzorging en eten koken. Doorverwijzen naar een ergotherapeut gebeurt door de huisarts of reumaconsulent. Ook kun je via een thuiszorginstelling in contact komen met een ergotherapeut. In sommige gevallen zijn hulpmiddelen nodig. Hierover kan de ergotherapeut of thuiszorginstelling ook adviseren.
Psychotherapie
Bij fibromyalgie liggen de psychische klachten vooral op het gebied van angst en depressies. Psychotherapie kan mensen helpen een manier te vinden om onverwerkte problemen te onderkennen en te verwerken. Bovendien kan het een handreiking bieden bij het zoeken naar een manier om te leven met functiebeperkingen.
F.E.S. en ReumaNederland hebben hun krachten gebundeld om te komen tot een wegwijzer voor mensen met fibromyalgie. Deze wegwijzer fibromyalgie geeft zorgverleners en artsen, maar ook patiënten zelf inzicht over behandel- en ondersteuningsmogelijkheden bij fibromyalgie.
Psychische hulp
Lichaam en geest vormen een eenheid. Als iemand zich moe voelt en pijn heeft, werkt dat door op hoe hij in zijn vel zit. Ook het omgekeerde geldt: hoe iemand zich geestelijk voelt, beïnvloedt zijn lichamelijke klachten. Heb je bijvoorbeeld slecht geslapen, dan kun je de pijn en vermoeidheid minder goed hebben.
Mensen met fibromyalgie hebben soms last van psychische problemen. Zij voelen zich depressief en hebben een lage zelfwaardering. Ook komt het voor dat zij zich schuldig voelen tegenover hun partner, kinderen of werkgever, omdat ze lichamelijk niet meer alles kunnen. Professionele hulp kan nodig zijn om zelfacceptatie en een positief zelfbeeld op te bouwen. Denk hierbij aan psychologen en maatschappelijk werk bijvoorbeeld.
Kuren
Kuren doet weer langzaam zijn intrede in de behandeling van onder andere fibromyalgie. Het is geen zelfstandige therapie, maar een verzameling van diverse leefstijladviezen. Een kuur bestaat uit verschillende onderdelen:
- Baden: modder, zwavel, zout, kruiden
- Fysiotherapie
- Hydrotherapie
- Massages
- Manuele therapie
- Ontspanning
Een kuur vindt plaats in een kuuroord in binnen- of buitenland en kan enkele dagen tot weken duren. Sommige ziektekostenverzekeraars vergoeden kuurreizen.
Fysiotherapie
Fysiotherapie kan pijn en stijfheid verminderen. Vooral de meer actieve vormen van fysiotherapie verbeteren de houding of conditie. Beweging masseert spieren en bindweefsel als het ware. Dat leidt tot een betere doorbloeding, waardoor ontspanning en (tijdelijke) vermindering van pijn kan optreden.
Ook wordt bij fibromyalgie gebruik gemaakt van massage, infrarood licht, ultrageluid, stroom, warmtepakkingen en oefentherapie in het water en op het droge. De oefentherapie kan zowel individueel als in groepsverband plaatsvinden.
Mensendieck- en cesar oefentherapie
De oefentherapie Cesar-Mensendieck is meer dan 75 jaar oud. De therapeuten hebben ervaring in het behandelen van:
- Hoofdpijn en spanningsklachten
- Rug- en bekkenklachten
- Arm-, nek- en schouderklachten
- Ademhalingsklachten
- Arbeidsrelevante klachten
- Heup-, knie- en voetklachten
- Motorische klachten
- Incontinentieklachten
- Chronische aandoeningen
De oefentherapeut stippelt een behandeling uit bij klachten, die past bij de dagelijkse activiteiten. De therapeut analyseert het bewegingspatroon en geeft oefeningen en adviezen voor een optimale belasting van spieren en gewrichten. Daarmee verbetert de houding. Een huisarts, medisch specialist en/of bedrijfsarts kan doorverwijzen, maar dit is niet per se nodig. Kijk voor meer informatie of een oefentherapeut bij u in de buurt op de website van de Vereniging voor Oefentherapeuten Cesar en Mensendieck (VvOCM).
Hydrotherapie
Hydrotherapie is een verzamelnaam voor verschillende therapievormen met water. Zoals warme baden, wisseldouches en voet- en handbaden. Bij fibromyalgie wordt bewegen in warm water veel toegepast. Het grote voordeel is dat het lichaam minder zwaar aanvoelt in het water door de opwaartse druk. Bewegingen kosten dus minder spierkracht. Onder begeleiding van een fysiotherapeut of andere deskundige worden bewegingsoefeningen gedaan in water van minimaal 32 graden Celsius.
Aangepast fitness
Veel sportscholen bieden aangepaste fitnessvormen aan bij pijnklachten. Voorbeelden zijn cardiofitness, medische fitness of low fitness. Met een fysiotherapeut stel je een oefenprogramma samen op apparaten gecombineerd met rek- en strekoefeningen. Voor veel mensen met fibromyalgie leidt dit tot verbetering van bewegingsmogelijkheden en conditie, en soms ook tot pijnvermindering.
Alternatieve geneeskunde
Een alternatieve heet ook wel ‘complementaire behandeling’ omdat het een aanvulling is op de gewone, ‘reguliere’ behandeling van je huisarts of specialist. Er bestaan veel soorten alternatieve behandelingen: voorbeelden zijn acupunctuur en homeopathie.
Er zijn geen medicijnen tegen fibromyalgie. Medicijnen hebben bij de behandeling van fibromyalgie bij voorkeur slechts een aanvullende rol naast bewuste leefgewoonten. Ze zijn bedoeld om de vicieuze cirkel te doorbreken die kan ontstaan bij pijn:
Iemand met langdurige pijn zal minder activiteiten ondernemen.
Hierdoor vermindert zijn concitie en ontstaan meer klachten bij gewone bezigheden.
Ongerustheid over de pijn verhoogt de spierspanning.
Dit verzoorzaakt weer pijn.
Door de pijn tijdelijk met een medicijn te verminderen kan deze cirkel doorbroken worden. Het merendeel van de mensen met fibromyalgie heeft geen baat bij het langdurig gebruik van medicijnen.
Er is nog weinig bekend over het effect van voeding op chronische pijnklachten. Bepaald eten lijkt sommige mensen met fibromyalgie te helpen, ander voedsel lijkt de klachten juist te verergeren. Gezond en gevarieerd eten is in ieder geval belangrijk. Kijk voor meer informatie hierover op de pagina Fibromyalgie en voeding.
In het FESmagazine hebben we veel artikelen geschreven over diverse behandelingen voor fibromyalgie. Van virtual reality, TENS tot floaten. Leden van F.E.S. kunnen deze database raadplegen op de besloten ledenpagina.
De Zorgstandaard Chronische Pijn beschrijft vanuit het perspectief van de patiënt wat goede zorg is bij chronische pijn en hoe deze zorg het beste georganiseerd kan worden. Je kunt de Zorgstandaard bestellen in onze webshop. Ben je lid? Dan kan je de zorgstandaard gratis downloaden op de besloten ledenpagina.
Ontvang tips, acties en nieuws over fibromyalgie en de F.E.S.
