Klachten die veel voorkomen bij fibromyalgie zijn pijn, stijfheid en vermoeidheid. Hoe meer last je hebt van deze (of andere) klachten, hoe meer je dit merkt tijdens jouw dagelijkse bezigheden.
Het is belangrijk om zo goed mogelijk met je klachten te leren omgaan en het helpt je de te doen die je moet en wilt doen. Ook kan het helpen om je klachten behapbaar te houden voor jezelf. Lees hier tips over hoe om te gaan met:
Er is geen behandeling om ernstige vermoeidheid geheel te laten verdwijnen. Wel zijn er behandelingen die je helpen om beter te leren omgaan met je eigen belastbaarheid. Hierdoor heb je minder last van je vermoeidheid. De kunst is om een evenwicht te vinden tussen inspanning en ontspanning.
Tips voor omgaan met vermoeidheid
Pauzeer regelmatig. Gebruik pauzes tussen je activiteiten om te voorkomen dat de vermoeidheid hoog oploopt. Wissel inspanning af met ontspanning,
Kijk vooruit en maak een plan. Daarmee heb je een beter idee wat je te wachten staat en voel je je minder ‘overvallen’. Je kunt je plan altijd nog aanpassen aan spontane activiteiten, zonder dat je gestrest raakt.
Doe één ding tegelijkertijd. Combineren kost energie.
Ontspan. Door ontspanning verlaag je je stressniveau: dit is beter voor je gezondheid. Zoals je gewend was om je te ontspannen voordat je fibromyalgie kreeg, kan nu te vermoeiend zijn. Toch zijn er veel verschillende manieren om je te ontspannen, van wandelen tot een sportwedstrijd op tv kijken zonder geluid.
Beweeg. Als je regelmatig beweegt, voel je je beter. Door je aandoening ben je wellicht beperkt, maar kijk wat er wél kan en wat je leuk vindt. En vraag gerust professionele hulp.
Goed slapen. Zorg voor een regelmatig dag- en nachtritme, zorg voor 45 minuten ontspanning voordat je gaat slapen. Verbeter de kwaliteit van je slaap door een gezonde leefstijl: gezonde voeding, genoeg beweging en geen alcohol of cafeïne voor het slapengaan.
Leg je situatie uit aan de mensen in je omgeving. Vertel ze dat je last hebt van vermoeidheid. Laat weten dat je meer rustmomenten nodig hebt. Zo kan je omgeving hier rekening mee houden.
Vraag hulp aan mensen uit je omgeving. Het is geen schande om hulp te vragen. Als iets je niet alleen lukt, zoek hulp en bewaar je energie voor leukere zaken. Hou er wel rekening mee dat anderen ook ‘nee’ mogen zeggen. Ook zij moeten immers letten op hun energie.
Aarzel niet om professionele hulp te vragen. Raadpleeg een arts, psycholoog of iemand van de thuishulp om je te ondersteunen. Wees niet bang om ook heel praktische steun te vragen voor de dagelijkse gang van zaken.
lees/luister ook:
Bijna iedereen met fibromyalgie heeft wel eens last van stijve gewrichten. Je kunt stijfheid op verschillende manieren voorkomen of verlichten. Probeer bij te houden wanneer je last hebt van stijfheid. Is dit bijvoorbeeld vaak als je wakker wordt? Of misschien als je lang gezeten hebt? Bespreek vervolgens je klachten met je arts of therapeut. Mogelijk kan hij je tips geven of iets voorschrijven. Een oefen- of fysiotherapeut kan je oefeningen geven die helpen tegen stijfheid.
Tips om stijfheid te verminderen
Wissel zitten en staan af. Dit voorkomt dat je langdurig in één houding zit.
Smeren: Sommige mensen met fibromyalgie geven aan dat het smeren van een bepaalde crème (zoals tijgerbalsem) bij hen stijfheidsklachten vermindert en ontspannend werkt. Van de meeste van deze crèmes is echter niet aangetoond dat ze helpen tegen pijn of ontstekingen.
Heb je een zware klus te doen? Bouw dan genoeg pauzes in of verspreid de klus over meerdere dagen.
Chronische pijn bij fibromyalgie heeft verschillende verschijningsvormen. Zo kan de pijn op verschillende plaatsen in het lichaam ontstaan en kan de intensiteit door iedereen anders ervaren worden.
Om te leren leven met pijn moet je leren doseren. Als het goed met je gaat, spaar je je krachten voor de slechtere dagen. Dit zal in het begin niet makkelijk zijn maar het kan je wel helpen om beter te functioneren. Het beste is om constant actief te blijven maar je nooit té veel in te spannen.
Tips voor omgaan met chronische pijn
Kom in contact met jezelf. Probeer te luisteren naar de signalen van je lichaam en je bewust te worden van je gevoelens. Vind je dit lastig? Meditatie of mindfullness kan je hierbij helpen. Om dit te kunnen doen zal je soms je huidige gedrag moeten aanpassen en gewoontes moeten afleren. Neem hiervoor de tijd en word zo bewust van je dagelijkse patronen en gedachten.
Accepteer dat je chronische pijnklachten hebt. Dit betekent niet dat je je bij de klachten moet neerleggen. Het betekent dat je zelf in actie moet komen. Wacht niet op medisch advies maar bekijk wat er allemaal mogelijk is om de klachten te beperken en stel je hiervoor open.
Vraag je omgeving om hulp. Dit zal in het begin best lastig zijn maar je zult zien dat het veel begrip oplevert. Door erover te praten kom je misschien tot nieuwe inzichten. Daarnaast kunnen mensen in je omgeving je ook helpen met praktische zaken. Hulp vragen is een teken van kracht!
Maak een dagindeling. Door de dag in te delen kun je bewust je energie verdelen. Probeer dagelijks te bewegen en lichaamsoefeningen te doen maar zorg ook voor genoeg ontspanning. Zo kom je ook mentaal tot rust. Hoe meer ontspannen je bent, hoe makkelijke je chronische pijn kunt verdragen.
Gun jezelf de tijd. Verwacht niet dat de pijnklachten meteen weg zijn, het verminderen van pijn kan maanden duren. Wordt niet overmoedig wanneer je je heel goed voelt, dit maakt de kans op een terugval groter. Hoe gelijkmatiger je kunt leven, hoe beter tegen je pijnklachten kunt. Probeer elke dag te bekijken wat je aankunt op dat moment.
Als jouw lichaam en jouw mogelijkheden veranderen door fibromyalgie roept dat veel emoties op. Er komen vragen naar boven die moeilijk te beantwoorden zijn. Accepteren dat je niet meer alles kunt wat je gewend was, is niet gemakkelijk. Neem de tijd om dit te verwerken en een plek te geven.
Het is heel normaal als er nare gevoelens naar boven komen; je voelt je somber, leeg of machteloos en je sluit je misschien af voor contact met jouw omgeving. Je hoeft niet weg te stoppen hoe je je voelt en je hoeft niet alles alleen te doen. De mensen in jouw omgeving kunnen je enorm helpen.
Soms kun je je eenzaam voelen, door onbegrip of omdat je minder kan dan je wil. Hierdoor neem je bijvoorbeeld minder vaak het initiatief voor contact of activiteiten of haak je sneller af. Er is een verschil tussen alleen en eenzaam. Als je alleen bent, heb je (een tijdje) weinig contact met andere mensen. Dat hoeft niet vervelend te voelen. Maar voel je je eenzaam, dan doet dat pijn: je voelt je verdrietig, bang of leeg. Het kan zelfs lichamelijke klachten verergeren of somberheid teweegbrengen.
Als jij je eenzaam voelt, is het slim om er iets aan te doen. Een ander kan het namelijk niet aan je zien dus je doet er goed aan zelf te zoeken naar oplossingen.
Aarzel niet om professionele hulp te zoeken als je het te zwaar vindt om alle veranderingen door je aandoening zelf te verwerken. Of als je merkt dat je depressieve of angstige gevoelens krijgt. Je kunt daarvoor terecht bij jouw (huis)arts, een psycholoog of een MEE-consulent. Ook bij revalidatieafdelingen kun je geschikte hulp vinden.
Ontvang tips, acties en nieuws over fibromyalgie en de F.E.S.
